TÜRKMENİSTAN
Türkmenistan, resmî adıyla Türkmenistan Cumhuriyeti, 1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılışından sonra bağımsızlığını kazanan Orta AsyaTürk cumhuriyeti. Resmî para birimi Manat'tır. Yönetim şekli cumhuriyettir. Türkmenistan, BM, İKÖ, BDT, IMF gibi uluslararası kuruluşlara üyedir. Devlet Televizyon Kuruluşu vardır. Özel televizyon yayını bulunmaktadır.
COĞRAFİ DURUM
Orta Asya ülkelerinden olan Türkmenistan güneyden İran, batıdan Hazar denizi, kuzeyden Kazakistan, kuzeydoğudan Özbekistan, güneydoğudan Afganistan'la çevrilidir. En yüksek yerleri Kugintau Dağı (3319 m.) ve Kopet Dağı (2942 m.)'dır. Hazar Denizi'nin hemen yanıbaşında yer alan ve tuz yönünden zengin olan Karaboğaz Gölü, Türkmenistan toprakları içinde yer alır. Türkmenistan akarsu yönünden fakirdir. Atrek ırmağının bir bölümü Türkmenistan'ın içinde yer almaktadır. Tecen ve Murgap adlı akarsuları Karakum çölü içinde kaybolmaktadır. Amu Derya ırmağının çok az bir kısmı Türkmenistan sınırları içinde yer alır. Bunun dışında önemli bir akarsuyu yoktur. Ancak su ihtiyacının karşılanması için 900 km uzunluğundaki Karakum kanalı yapılmıştır. Bu kanal güneydedir. Topraklarının beşte dördünü Karakum çölü kaplamaktadır. Güney kısmında Kopet dağ kütlesi ve yaylalar yer alır. Topraklarının % 3.5'i tarım alanı, % 17'si otlak, kalanı ya kısmen otlak olarak kullanılabilen çöl veya tamamen çöldür. Türkmenistan'a kurak ve sıcak bir iklim hâkimdir. Yaz aylarında sıcaklık bazen 50 dereceye kadar çıkar. Kış aylarında ise bazen -25 dereceye kadar düştüğü olur.
DİLİ
Ural Altay dil grubunun Altay kolunu oluşturan batı Türkçesinin bir versiyonudur. Türkmenistan'da yaşayan 6 milyondan fazla Türk ile İran, Afganistan ve Rusya gibi ülkelerde yaşayan yaklaşık 3 milyon Türkmen tarafından konuşulmaktadır. Türkmenistan'da konuşulan Türkmence yazı diline sahip olduğundan ayrı bir dil olarak tanımlanabilir. Ancak diğer Türkmen ağızlarıyla, Oğuz boyundan olduğu için Azerbaycan Türkçesi'yle ve Türkiye Türkçesi'yle çok yakın akraba bir dildir.
ORDUSU
Türkmenistanın kendisine ait silahlı kuvvetleri vardır. Silahlı kuvvetleri savunma bakanlığına bağlıdır. Kendi sınır güvenliğini kendisi sağlamaktadır.
YÖNETİM ŞEKLİ
Türkmenistan 18 Mayıs 1992'te yürürlüğe konan anayasayla yönetilmektedir. Ülkede çok partili demokratik sisteme geçilmiş olmasına rağmen tek parti diktatörlüğü ortamından yeterince çıkılamadı. İletişim başta olmak üzere birçok alan üzerinde devlet tekeli sürmektedir.
NÜFUS
2010 tahminlerine göre 7 750 000 kişidir. Nüfusun %81 ini türkmenler, %9 unu özbek Türkleri,%6 sını ruslar, %3 ünü Türkler %1 ini de geri kalanlar oluşturur. Beş Ana Türkmen boyundan oluşan Türkmenistanda idari yapıda bu beş boya göre şekillenmiş ve 5 vilayet (il) kurulmuştur.
FİZİKİ ÖZELLİKLERİ
Orta Asya'nın ya da Türkistan'ın,hatta tüm Türk budunları içinde en uzun boylu ve geniş omuzlu topluluktur.Savaşçıdırlar.Türkmenistanlılar'ın kimisi Moğol yüzlü iken kimi de Azerbaycan Türkleri'e veyahut Anadolu'nun Türkmenleri olarak bilinen Türkiye Türkleri'ne daha çok benzemektedir.
SİYASİ DURUMU
Yurtta Sulh Cihanda Sulh ilkesini benimsemişlerdir, bitaraf siyaset izlemektedirler.
Şehirler
1. Ahal
2. Balkan
3. Daşoğuz
4. Lebap
5. [[Mary (vilayet)|Mary
SPOR
Türkmenistan'da En beğenilen spor dalları, okçuluk, cirit atma, ata binme, tenis ve Güreş'dir.
SINIRLARI
KOMŞULARI
TÜRKMENİSTAN CUMHURBAŞKANLARI
Türkmenistan'ın bağımsızlığını kazanmasının ardından 27 Ekim 1991'de yapılan ilk devlet başkanlığı seçimleri sonucunda Saparmurat Türkmenbaşı devlet başkanlığına seçildi ve ölümüne (21 Aralık 2006) kadar bu görevini sürdürdü.
Türkmenistan'ın ikinci ve halen görevde olan cumhurbaşkanı ise 11 şubat 2007'de oyların %89,2'sini alarak seçilen Gurbanguli Berdimuhammedov 'dur.14 şubat günü yemin ederekgörevine başlamıştır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder